Koleżanki i Koledzy Nauczyciele
z Polski i z Ukrainy
Od 4 marca 2022 WZZ ,,Forum – Oświata” próbuje przekonać Władze Województwa Małopolskiego oraz Miasta Krakowa do umożliwienia ukraińskim nauczycielom i uczniom kontynuacji przerwanej przez wojnę realizacji podstawy programowej w infrastrukturze małopolskich placówek oświatowych. Jedyne, o co prosimy, to bezpłatne użyczenie stronie ukraińskiej pomieszczeń szkół w godzinach i w zakresie niekolidujących z aktualną pracą tych placówek. Szukamy wsparcia Rady Miasta Krakowa, mediów oraz instytucji takich jak Rzecznik Praw Dziecka czy Polski Komitet ds. UNESCO.
Nawiązaliśmy współpracę z Ambasadą Ukrainy, Konsulatem Ukraińskim w Krakowie, z Radnymi Komisji Edukacji Rady Miasta Lwowa, Fundacją ,,Ukraińskie Centrum Edukacji” (uprawnioną do organizacji w Polsce edukacji ukraińskiej – w porozumieniu z Ambasadą Ukrainy oraz Międzynarodową Szkołą Ukraińską). Znaleźliśmy dyrektora Gimnazjum w Charkowie – który od końca lutego przebywa w Krakowie i dysponuje pełnymi kwalifikacjami z zakresu nadzoru pedagogicznego. Podjęliśmy współpracę ze znanymi w środowisku krakowskim fundacjami – Fundacją Współpracy Polsko- Ukraińskiej ,,U-Work” oraz Fundacją ,,Ad Meliora Tempora”. Zgromadziliśmy bazę ukraińskich nauczycieli, psychologów i pedagogów gotowych natychmiast podjąć pracę.
Władze Województwa Małopolskiego oraz Miasta Krakowa przez miesiąc nie ustosunkowały się w żaden sposób do powyższej propozycji.
Polacy masowo zapraszają Uchodźców do swoich mieszkań i domów – nasze władze nie są w stanie zaoferować uczniom z Ukrainy wolnych pomieszczeń szkolnych, proponując uciekającym przed wojną dzieciom edukację narodową jedynie w trybie zdalnym – chociaż ta forma edukacji została uznana przez specjalistów za nieefektywną i destrukcyjną dla psychiki młodych ludzi. Stawiamy sobie pytanie ,,dlaczego Władze milczą?” – i nie znajdujemy odpowiedzi.
Istota naszej propozycji nie jest skomplikowana. Jej cel to jak najszybsza rekonstrukcja ukraińskiej oświaty na uchodźstwie – przy zapewnieniu stabilności i ochrony interesów polskiej oświaty. Przebywający w Polsce uczniowie ukraińscy nieodpłatnie kontynuują realizację ukraińskiej podstawy programowej i przygotowują się do egzaminów pod kierunkiem ukraińskich nauczycieli. Zajęcia odbywają się stacjonarnie – wyłącznie lub w uzupełnieniu zajęć zdalnych -w użyczonych budynkach polskich placówek oświatowych w godzinach niekolidujących z podstawową pracą tych placówek. Nauczyciele są zatrudnieni przez uprawnione podmioty – poza systemem polskiej edukacji. Nadzór pedagogiczny sprawują odpowiednio wykwalifikowani pracownicy oświaty ukraińskiej przebywający w Polsce (dyrektorzy, wizytatorzy, metodycy). Środki finansowe na wynagrodzenia pozyskiwane są przede wszystkim z funduszy unijnych i od darczyńców – a zadania związane z obsługą finansową edukacji ukraińskiej realizują uprawnione fundacje. Wkład finansowy władz miast ogranicza się do pokrycia kosztów intensywniejszej eksploatacji niektórych, działających w sposób stały, placówek oświatowych.
Koncepcja rekonstrukcji edukacji ukraińskiej w infrastrukturze polskiej skierowana jest jedynie do tych uczniów, którzy – przebywając w Polsce – chcieliby uczyć się w tzw. ,,szkole ukraińskiej”. Propozycja stanowi uzupełnienie aktualnej oferty edukacji w szkołach polskich. Wzmacnia możliwość wyboru – tak więc zarzut o rzekomym proponowaniu przez nas ,,getta edukacyjnego” nie jest w żadnym wypadku uzasadniony i świadczy jedynie o niezrozumieniu propozycji lub nierzetelności komentującego.
Za szczególne istotne uważamy:
a) zapewnienie ciągłości realizacji ukraińskiej podstawy programowej na uchodźstwie,
b) eliminację czynników konfliktogennych, prowokujących szkodliwe społecznie zachowania o charakterze nacjonalistycznym oraz destrukcyjną rywalizację;
c) objęcie ukraińskich uczniów i pracowników oświaty profesjonalnym wsparciem psychologicznym i terapeutycznym,
d) umożliwienie ukraińskim nauczycielom pełnego wykorzystania i doskonalenia kwalifikacji zawodowych na rzecz rozwoju ukraińskiej oświaty na uchodźstwie,
e) stworzenie warunków służących naturalnej integracji uczniów i nauczycieli ukraińskich ze społecznościami lokalnymi,
f) umożliwienie pozyskiwania i pozyskanie środków finansowych niezbędnych do realizacji powyższych celów, bez dodatkowego obciążania polskiego systemu edukacji.
Ponadto przestrzegamy przed:
- rażąco nierównym traktowaniem dzieci polskich i ukraińskich w zakresie informowania o zmianach w egzaminach i sprawdzianach: zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem wszelkie zmiany dotyczące podstawy programowej, zasad oceniania, wymagań egzaminacyjnych, a nawet procedur egzaminacyjnych, muszą być podane do wiadomości uczniów co najmniej rok/ a nawet dwa lata przed egzaminem,
- wymuszoną – poprzez narzucone warunki – polonizacją uczniów i nauczycieli ukraińskich,
- konfliktami na tle narodowościowym w środowisku uczniów i ich rodziców – które będą konsekwencją braku wielokierunkowej i perspektywicznej polityki władz państwowych i lokalnych oraz zlekceważenia sytuacji przez środowiska zobowiązane do współpracy z władzami w zakresie troski o warunki życia, edukacji i bezpieczeństwa obywateli,
- nadmiernym obciążeniem nauczycieli polskich pracą w warunkach szczególnych, przy równoczesnym wyjątkowo restrykcyjnym rozliczaniu nauczycieli małopolskich przez rzeczników i komisje dyscyplinarne – do działania których nasz Związek zgłaszał już wielokrotnie poważne zastrzeżenia,
- przyznaniem nauczycielom Ukrainy roli podrzędnej w polskim systemie edukacji, różnego typu pracowników pomocniczych, bez umożliwienia im wykorzystania nieraz bardzo wysokich kwalifikacji zawodowych,
- przed traktowaniem nieszczęścia Ukrainy jako sposobu rozwiązania problemów kadrowych w polskich szkołach – nasi ukraińscy Koledzy nie powinni stać się w Polsce ,,tanią siłą roboczą” umożliwiającą rezygnację z negocjacji płacowych z polskimi nauczycielskimi związkami zawodowymi,
- biernym współuczestnictwem w eksploatacji finansowej opiekunów dzieci z Ukrainy – w niektórych miastach, np. w Warszawie i w Krakowie, powstają prywatne szkoły dla uczniów z Ukrainy, płatne, oferujące realizację ukraińskiej podstawy programowej, zatrudniające nauczycieli ukraińskich (np. Astor School); akceptujemy każdą formę wsparcia edukacji ukraińskiej, prosimy jedynie Władze Miasta Krakowa, aby pomogły nam i naszym Partnerom stworzyć w Krakowie ofertę edukacyjną niewykluczającą ubogich dzieci ukraińskich. Jak najszybciej, gdyż dzieci bardzo potrzebują szkoły.
Pozdrawiamy serdecznie
Związkowcy z ,,WZZ ,,Forum – Oświata”
z Małopolski